Conor D. McGuinness TD
Teachta Dála do Phort Láirge | Urlabhraí Shinn Féin ar Ghnóthaí Tuaithe, Forbairt Pobail agus an Ghaeltacht
Cuirim fáilte roimh an togra seo chun tithe shóisialta a fhorbairt sa tSean Phobal agus ba mhaith liom na pointí seo a leanas a chur faoi bhráid an chomhairliúcháin phoiblí dheiridh:
1. Riachtanas Straitéiseach do Thithíocht i gCeantair Thuaithe agus Ghaeltachta
- Tá an ghéarchéim thithíochta ag cur isteach go mór ar phobail tuaithe agus Ghaeltachta, áit a bhfuil ganntanas tithíochta shóisialta agus inacmhainne ag cur le meath daonra, eisimirce, agus dúshláin don teanga agus don chultúr.
- Tá éileamh leanúnach agus dearfach ar thithíocht shóisialta i nGaeltacht Iarthar Phort Láirge, mar a léirítear sna liostaí feithimh áitiúla.
- Tá sé tráthúil agus cuí tithe sóisialta a sholáthar sa tSean Phobal agus tá sé ag teacht le pleananna forbartha náisiúnta agus réigiúnacha mar an Creat Náisiúnta Pleanála agus Housing for All.
2. Dul Chun Cinn go dtí seo agus Gá le Seachadadh Práinneach
- Tá an togra seo mar thoradh ar fheachtasaíocht leanúnach phobail agus pholaitiúil, agus mar thoradh ar idirghníomhú le Comhairle Cathrach agus Contae Phort Láirge.
- Cé go bhfuil fáilte roimh an bpróiseas nua caipitil a chumasaíonn an Roinn, tá sé soiléir gur thóg sé blianta chun an togra seo a thabhairt go dtí an chéim chomhairliúcháin phoiblí seo.
- Níor cheart a thuilleadh moille a cheadú ó thaobh pleanála, soláthair ná tógála de, agus ba chóir don Chomhairle clár seachadta soiléir a choimeád le comhairliúchán poiblí trédhearcach ag gach céim.
3. Míchuí an t-Ilchineálacht Tithíochta atá Beartaithe
- Tá an togra reatha bunaithe ar 12 aonad dhá sheomra leapa. Cé go bhfuil éileamh ar aonaid bheaga ar fud an chontae, ní oireann an cineál seo amháin do phróifíl riachtanas tithíochta sa tSean Phobal agus sna ceantair máguaird.
- Tá líon suntasach de theaghlaigh áitiúla ar an liosta tithíochta a bhfuil trí agus ceithre sheomra leapa de dhíth orthu.
- Má fhanann an scéim le cineál tithíochta amháin, laghdófar solúbthacht na forbartha, cruthófar brú fadtéarmach ar aistrithe, agus laghdófar cumas na Comhairle freastal ar riachtanais athraitheacha sa cheantar.
Moladh:
- Ba chóir an togra tithíochta a leasú chun meascán cothrom d’fhorbairt a chur ar fáil:
- Aonaid dhá sheomra leapa do dhaoine singil, lánúineacha nó daoine aosta;
- Tithe trí sheomra leapa do theaghlaigh atá ag fás;
- Tithe ceithre sheomra leapa do theaghlaigh mhóra, más cuí.
4. Cosaint agus Cothú na Gaeltachta
- Tá an fhorbairt seo suite i gceantar Gaeltachta agus ní mór di cur go dearfach le buanú na teanga Gaeilge agus le saol pobail na Gaeltachta.
- Is cúis imní leanúnach é gan treoirlínte pleanála ar leith don Ghaeltacht a bheith foilsithe ag an Roinn, agus níor cheart go mbeadh an easpa treoir sin ina leithscéal chun cur chuige ginearálta a ghlacadh.
Moladh:
- Ní mór don chóras dáileacháin tithíochta a léiriú go soiléir go bhfuil sé ag tacú leis an bpobal Gaeltachta.
- Caithfidh an clásal cáilithe Gaeltachta a ghlac Comhairle Cathrach agus Contae Phort Láirge a bheith curtha i bhfeidhm go foirmiúil, trí Ordú ón bPríomhfheidhmeannach, sula ndéantar aon dáileadh ar aonad ar bith.
5. Íogaireacht Suímh agus Úsáid Talún Chomharsanachta
- Tá an suíomh atá beartaithe in aice le tithe atá ann cheana féin agus le tailte a úsáidtear mar chuibhreann garraíodóireachta agus spásanna pobail.
Moltaí:
- Ba chóir don phleanáil agus don dearadh aon tionchar diúltach ar theaghlaigh atá ann cheana a mhaolú, trí shocrúchán cuí, tírdhreachú agus scáileadh.
- Ba cheart modhanna tógála agus rochtain suímh a phleanáil ionas nach gcuirtear isteach ar mhuintir na háite.
- Ba chóir go gcuirfí an leagan amach deiridh san áireamh úsáid talún in aice láimhe, go háirithe maoin pobail nó tailte a bhainistítear ag an bpobal.
6. Réamhamharc Straitéiseach agus Comhtháthú le Pleanáil Fadtéarmach
- Ba cheart breathnú ar an bhforbairt seo mar chuid de chur chuige níos leithne maidir le hathnuachan tithíochta sa tSean Phobal agus sna ceantair tuaithe máguaird.
Moltaí:
- Ba chóir dearadh na forbartha agus na seirbhísí atá beartaithe a chur i gcrích ar bhealach a fhágann go mbeidh sé indéanta forbairt tithe inacmhainne a chur leis sa todhchaí ar thalamh oiriúnach in aice láimhe.
- I gcomhar leis an Rannóg Pleanála agus Tithíochta sa Chomhairle, ba cheart iniúchadh a dhéanamh ar chur ar fáil láithreacha seirbhíse do theaghlaigh áitiúla, i gcomhréir le cuspóirí faoi Croí Cónaithe agus Treoirlínte Beartais Tithíochta Tuaithe.
Críoch
Is céim thábhachtach í an fhorbairt seo maidir le freastal ar riachtanais thithíochta i bpobal tuaithe Gaeltachta. Chun go n-éireoidh leis an tionscadal, caithfear leasuithe ar an meascán tithíochta, cur chuige foirmiúil maidir le cáilíochtaí Gaeltachta, agus buairt maidir le dearadh agus cur i bhfeidhm a chur san áireamh. Ní mór go gcabhróidh an scéim seo le buanú muintir an tSean Phobail agus leis an nGaeilge mar theanga bheo.
Conor D. McGuinness TD 